--Ε  Ν  Η  Μ  Ε  Ρ  Ω  Σ  Ε  Ι  Σ   --

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Η Στροφή προς την ποιότητα αποτελεί ίσως την μοναδική διέξοδο επιβίωσης της Αγροτικής οικονομίας

Ο στρατηγικός στόχος της Αγροτικής Ελληνικής κοινωνίας προκειμένου να εξασφαλισθεί η βιωσιμότητα της Ελληνικής Γεωργίας θα πρέπει να είναι η επιδίωξη δημιουργίας αγροτικών εκμεταλλεύσεων, οι οποίες θα παράγουν υγιεινά υψηλής ποιότητα προιόντα, με τρόπους φιλικούς στο περιβάλλον που θα ικανοποιούν τις απαιτήσεις των καταναλωτών, σε διεθνώς ανταγωνιστικές τιμές.

Για την κατάκτηση της Ελληνικής Αγοράς πρέπει να καλύπτονται τεσσερες προυποθέσεις:

1)Το προιόν να βρίσκεται στην αγορά σε καθημερινή βάση

 2) να είναι υψηλής ποιότητας

3) να είναι φθηνό

4) να το γνωρίζει ι καταναλωτής ( διαφήμιση)

Για να κερδιθεί η μάχη όμως για την παραγωγή και να υπολοιηθεί ο στόχος απαιτούνται μέτρα .

Πολιτικά ( επιλογή σαν βασικό κλάδο της Ελληνικής Οικονομίας)

 Οικονομικά ( χρηματοδότηση σε υποδομές και προβολή)

Τεχνικά ( τεχνογνωσία έρευνα εκπαίδευση)

 Διαρθωτικά ( φυτική - ζωική παραγωγή)

 Φορείς διαχείρισης ( Συνεταιρισμοί )

https://hefaistos.anko.gr:7779/images/tabs/anko/leader+/6h/xabidis.pdf

-----------------------------------------------------------------------

ΔΥΣΜΕΝΕΙΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΨΗΛΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ

Ενώ για την ικανοποιητική ανάπτυξη και καρποφορία των οπωροφόρων

απαιτούνται

, ανάλογα με το είδος, υψηλές θερμοκρασίες κατά τη βλαστική περίοδο,

οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες

(συνήθως άνω των 35 ºC) προκαλούν αυξημένες απώλειες νερού (διαπνοή και εξάτμιση), μείωση της καθαρής φωτοσύνθεσης και

μείωση της παραγωγής

. Καθώς οι φυτικοί ιστοί περιέχουν πολύ νερό, θερμαίνονται

με απορρόφηση θερμότητας του ηλιακού φωτός από το νερό και ψύχονται μόνο τόσο

όσο μπορεί να καλύψει η διαπνοή

, η οποία και δεν είναι ικανή τις θερμές ώρες του

καλοκαιριού να λειτουργήσει αποτελεσματικά

(δηλ. τα στομάτια κλείνουν καθώς οι

ρίζες αδυνατούν να απορροφήσουν και το σύστημα των αγγείων των βλαστών

αδυνατεί να μεταφέρει τόσο πολύ νερό

). Έτσι οι φυτικοί ιστοί υπερθερμαίνονται και

εγκαύματα προκαλούνται κύρια σε καρπούς

,  σε εκτεθειμένους από θερινό κλάδεμα ή κλάδεμα ανανέωσης βραχίονες και κορμούς. Ιδιαίτερα

ευαίσθητοι είναι οι κορμοί των νεοφυτευμένων δενδρυλλίων οι οποίοι και πρέπει να

προστατεύονται κατά τα πρώτα δύο έτη στο χωράφι με άσπρισμα

(ασβέστη ήλευκόπλαστικό χρώμα εσωτερικών χώρων) ή με νάρθηκα από χαρτόνι ή αδιαφανές πλαστικό.

Κατάτην περίοδο λήθαργου

, θερμοκρασίες άνω των 16 ºC προκαλούν απώλειες συσσωρευμένων ωρών χαμηλών θερμοκρασιών (για τη διακοπή του ληθάργου των

ανθοφόρων οφθαλμών

), ενώ από το πέρας του ληθάργου (Φεβρουάριο), υψηλές θερμοκρασίες(>15 ºC) θα προκαλέσουν ταχεία ανάπτυξη των

ανθοφόρων οφθαλμών

και της νέας

βλάστησης κάνοντας τους νέους ιστούς ευαίσθητους σε ανοιξιάτικους παγετούς

( ΠΗΓΗ. https://www.agr.uth.gr/files/labs/dendrokomoias/dendrI1.pdf)

Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΙΚΟΚΙΑΣ - ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΡΠΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΒΕΡΙΚΟΚΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η βερικοκιά (Prunus armeniaca L.) κατάγεται από τη
Βορειοανατολική Κίνα, κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία όπου και απαντά σε αυτοφυή
κατάσταση. Από εκεί μεταφέρθηκε με τα καραβάνια, μέσω της κεντρικής Ασίας, στην
Αρμενία, και δια μέσω αυτής εισήχθη στην Ανατολική λεκάνη της Μεσογείου γύρω
στον 1ο αιώνα μ.Χ. Oι
άποικοι της Αγγλίας τη μετέφεραν στις Aγγλικές παροικίες ενώ στην Αμερική τα πρώτα σπορόφυτα
μεταφέρθηκαν από τις δυτικές ακτές της Ισπανίας, από Ισπανούς ιεραπόστολους.

Μερικοί υποστηρίζουν ότι η βερικοκιά στην Ελλάδα ήταν γνωστή από την
εποχή του Μ. Αλεξάνδρου (356-323 π.Χ.) που την έφερε τότε στην Ευρώπη. Για τη
βερικοκιά μιλούν πολλοί ιστορικοί (23-79 μ.Χ.), οι οποίοι ονομάζουν τα βερίκοκα
«αρμένικα μήλα». Αργότερα ο γιατρός Γαληνός (129-201 μ.Χ.) τα ονομάζει πρεκόκια
(precoche=πρώιμα). Η
ελληνική ονομασία του δένδρου προέρχεται πιθανόν από το συριακό Βερκούκ. Σε
μερικά όμως μέρη της χώρας η βερικοκιά είναι γνωστή με τα ονόματα Ζερδελιά ή
Ζαρνταλιά ή Ζαρνταδουλιά από το ινδικό Zardalu, Αρμελινιά στην Κέρκυρα, Χρυσομηλιά στην Ήπειρο, Θεσσαλία
και Κύπρο. Στη Μακεδονία ονομάζονται «καΐσια»,κυρίως τα εκπύρηνα με γλυκό
σπέρμα.

Η βερικοκιά καλλιεργείται για τους καρπούς της οι οποίοι καταναλώνονται
φρέσκοι, κονσερβοποιημένοι και αποξηραμένοι. Επίσης χρησιμοποιούνται σαν πρώτη
ύλη για μαρμελάδες και χυμούς. Είναι καρποί εύχυμοι, πλούσιοι σε βιταμίνη A και C και μεγάλης εμπορικής αξίας, λόγω της
πρώιμης εμφάνισής τους στην αγορά. Επίσης είναι πλούσια σε β-καροτένιο και
είναι καλό για αυτούς που πάσχουν από αναιμία αφού περιέχουν υψηλά ποσά
σιδήρου. Από τον πυρήνα των καρπών βγαίνει λάδι το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως
και έχει καταπραϋντικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί
σαν επουλωτικό πληγών και γενικά σαν τονωτικό. Έχει βρεθεί ότι ο χυμός των
φύλλων της βερικοκιάς δείχνει θετικά αποτελέσματα σε ασθένειες δέρματος όπως
ψωριάσεις, εκζέματα και εγκαύματα από τον ήλιο. Γενικά χρησιμοποιείται στη
φαρμακοβιομηχανία και για την παρασκευή καλλυντικών.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ

Η καλλιέργεια
της βερικοκιάς σε όλη την υφήλιο καλύπτει έκταση 3.952.000 στρεμμάτων και η ετήσια
παραγωγή ανέρχεται στους 2.685.486 τόνους (FAO, 2004). Στην παγκόσμια εμπορική παραγωγή βερίκοκων
συμμετέχουν 63 χώρες από τις οποίες οι δέκα πιο σημαντικές είναι η Τουρκία με
ποσοστό 21%, το Ιράν με 10%, η Ιταλία με 8%, η Γαλλία με 6%, το Πακιστάν με 5%,
η Ισπανία με 4%, η Συρία με 4%, το Μαρόκο με 3%, η Κίνα με 3% και οι Η.Π.Α με
3%. Το 2005, στην Ευρωπαϊκή Ένωση η μεγαλύτερη παραγωγή υπήρξε στην Ιταλία με
232.068 τόνους βερίκοκα με δεύτερη την Ισπανία με 112.473 τόνους και τρίτη τη
Γαλλία με 180.000 τόνους.

Στην Ελλάδα το 2005 η παραγωγή έφτασε τους 45.500 τόνους με κυριότερα
κέντρα παραγωγής τους νομούς Ευβοίας, Αργολίδας, Ηλείας, Κορινθίας, Μεσσηνίας,
Μαγνησίας, Χαλκιδικής και Ηρακλείου (Γεωργική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος,
2005). Στην Ελλάδα από το 1961 έως το 2003 υπήρξε μεγάλη διακύμανση στην ετήσια
παραγωγή. Ειδικότερα η παραγωγή παρουσίασε σταθερή μείωση από το 1988 που έγινε
περισσότερο έντονη από το 1993 και μετά με τη μικρότερη τιμή το 1998. Η μείωση
αυτή οφείλεται στην εμφάνιση της ασθένειας «Ευλογιά της δαμασκηνιάς» (Sharka, Plum pox virus), που κατέστρεψε
ολοκληρωτικά πολλές φυτείες βερικοκιάς στα κυριότερα κέντρα παραγωγής. Από το
1998 και μετά υπήρξε τάση ανάκαμψης της παραγωγής με τη φύτευση νέων δενδρώνων
που και αυτές όμως στην πλειοψηφία τους αποτελούνται από ποικιλίες ευαίσθητες
στη Sharka. Τα
τελευταία χρόνια άρχισε εντατική έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο για την εξεύρεση
ποικιλιών ανθεκτικών στην ίωση Sharka.
Μια αξιόλογη προσπάθεια ξεκίνησε και στο Ινστιτούτο φυλλοβόλων δένδρων της
Νάουσας με τη δημιουργία πολλών υβριδίων και τελικά την εξεύρεση νέων ποικιλιών
με ανθεκτικότητα στη Sharka.
Στις νέες αυτές ποικιλίες καθώς και στα νέα υβρίδια όμως, πρέπει να μελετηθούν
και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά πριν δοθούν στους παραγωγούς για καλλιέργεια.

ΒΟΤΑΝΙΚΗ
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ - ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΦΙΑ

Η βερικοκιά
είναι δένδρο φυλλοβόλο, μέσου έως μεγάλου μεγέθους με πλαγιόκλαδη συνήθως
βλάστηση. Τα φύλλα είναι απλά, κατ' εναλλαγή, καρδιόσχημα, με πριονωτή
περιφέρεια, μακρόμισχα, γυαλιστερά, βαθυπράσινα και αδενοφόρα. Οι οφθαλμοί
διακρίνονται σε ξυλοφόρους και απλούς ανθοφόρους. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί έχουν
σχήμα σφαιρικό και συνήθως περικλείουν ένα άνθος (λευκό ή λευκορόδινο). Το
μέγεθός τους είναι μεγαλύτερο από αυτό των ξυλοφόρων. Οι ξυλοφόροι έχουν σχήμα
κωνικό και εκπτύσσονται νωρίτερα από τους ανθοφόρους. Ο καρπός είναι δρύπη με
σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές με χαρακτηριστική κοιλιακή ραφή. Ο φλοιός είναι
λεπτός, λείος ή χνουδωτός. Ο καρπός έχει χρώμα κίτρινο, πορτοκαλί ή και ελαφρύ
κόκκινο, εξαρτώμενο κάθε φορά από την ποικιλία. Ο πυρήνας είναι πεπλατυσμένος,
λείος, με χαρακτηριστική χονδρή κόψη με διπλή αύλακα στην κοιλιακή ραφή. Το
σπέρμα είναι γλυκό ή πικρό ανάλογα με την ποικιλία.

ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ
ΚΑΙ ΚΑΡΠΟΦΟΡΙΑ

Οι
καλλιεργούμενες ποικιλίες της βερικοκιάς είναι αυτογόνιμες. Υπάρχουν όμως και
κάποιες που είναι αυτόστειρες, οι οποίες για να καρποφορήσουν πρέπει να
σταυρεπικονιαστούν. Η ικανοποιητική γονιμοποίηση των ανθέων εξαρτάται από πολλούς
παράγοντες με βασικότερο αυτό της θερμοκρασίας. Υψηλές θερμοκρασίες λίγο πριν
την άνθηση (άνοιξη), επιταχύνουν την άνθηση και τη γονιμοποίηση. Για τη διακοπή
του ληθάργου και την ομαλή ανάπτυξη απαιτούνται ορισμένες ώρες ψύχους
(θερμοκρασίες κάτω των 7oC), οι οποίες διαφέρουν για
την κάθε ποικιλία. Γενικά η βερικοκιά δεν θεωρείται απαιτητική σε ψύχος γι' αυτό
και ανθίζει σχετικά πρώιμα σε σχέση με τα περισσότερα φυλλοβόλα καρποφόρα
δένδρα. Η ποικιλία όμως 'Orangered'
χρειάζεται 1400 μονάδες (ώρες ψύχους), ενώ η 'Bergeron' 1200 μονάδες (Egea et.al., 2004). Οι περισσότερες όμως
ποικιλίες χρειάζονται πολύ λιγότερες ώρες ψύχους.

Η μειωμένη δραστηριότητα της μέλισσας την εποχή της άνθησης, μπορεί να
επηρεάσει αρνητικά τη γονιμοποίηση των ανθέων, ειδικά όταν επικρατούν χαμηλές
θερμοκρασίες και ισχυροί άνεμοι. Η βερικοκιά καρποφορεί κυρίως σε ανθοφόρα
λογχοειδή, παρά στους βλαστούς και τα λεπτοκλάδια. Η ανάπτυξη του καρπού
γίνεται σε τρεις περιόδους και χαρακτηρίζεται από διπλή σιγμοειδή καμπύλη. Η
πρώτη περίοδος χαρακτηρίζεται ως ταχεία και παρατηρείται έντονη κυτταρική
διαίρεση, ανάπτυξη της ωοθήκης και των περιβλημάτων των σπερμάτων. Η δεύτερη
περίοδος είναι βραδεία κατά την οποία συμβαίνει σκλήρυνση του ενδοκαρπίου και
αύξηση του εμβρύου. Και η τρίτη περίοδος χαρακτηρίζεται από ταχεία αύξηση του
μεσοκαρπίου λόγω διόγκωσης των κυττάρων.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΡΠΩΝ

Τα βερίκοκα έχουν από τις υψηλότερες τιμές σε υδατάνθρακες (67% ξηρού
βάρους) μεταξύ των ξηρών καρπών, την υψηλότερη τιμή σε κάλιο και βιταμίνη Α που
τα καθιστά φρούτα υψηλής θρεπτικής αξίας. Η ποιότητα των φρούτων γενικά
ορίζεται ως ένας συνδυασμός συστατικών, ιδιοτήτων και παραγόντων που προσφέρει
στον άνθρωπο ένα πολύτιμο αγαθό για κατανάλωση. Ο όρος ποιότητα όμως επιδέχεται
διάφορες ερμηνείες. Για τους παραγωγούς σημαίνει φρούτα καλής εμφάνισης με
αντοχή στις ασθένειες και τις μεταφορές, για τους πωλητές και το εμπόριο
γενικότερα σημαίνει καλή εμφάνιση, συνεκτικότητα και ικανότητα συντήρησης. Για
τους καταναλωτές σημαίνει καλή εμφάνιση που όμως να συνδυάζεται με καλή γεύση,
υψηλή θρεπτική αξία και να είναι απαλλαγμένα από προσβολές και υπολείμματα
φυτοφαρμάκων. Διακρίνουμε τέλος ποιότητα φρούτων για νωπή κατανάλωση και για
βιομηχανική επεξεργασία. Οι σύγχρονες απαιτήσεις για προϊόντα υψηλής ποιότητας
σε συνδυασμό με το διεθνή ανταγωνισμό εμπορίου και τη συνεχή βελτίωση των
ποικιλιών επιβάλλουν την επιλογή για καλλιέργεια εξαιρετικής ποιότητας
ποικιλιών με επιστημονικά κριτήρια

Παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα των
φρούτων

Η ποιότητα
προσδιορίζεται από ένα συνδυασμό παραγόντων που αφορούν την εμφάνιση, την υφή,
τη γεύση και οσμή, τη θρεπτική αξία και την ασφάλεια στη διατροφή.
Αναλυτικότερα:

-         
H εμφάνιση
καθορίζεται από το μέγεθος, το σχήμα, το χρωματισμό καθώς και την  ομοιομορφία στο σχήμα και το χρωματισμό του
καρπού.

-         
Η υφή
προσδιορίζεται από τη συνεκτικότητα, τη τραγανότητα της σάρκας και την
περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και χυμό.

-         
Η γεύση που
καθορίζεται από τη γλυκύτητα, την οξύτητα ή την πικράδα.

-         
Η οσμή που
εξαρτάται από την παρουσία αρωματικών ουσιών.

-         
Η θρεπτική αξία που
καθορίζεται από την περιεκτικότητα των φρούτων σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες,
βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία, λιπίδια και φαινολικά.

-         
Η ασφάλεια
κατανάλωσης που εξαρτάται από την ύπαρξη στα φρούτα φυσικών τοξινών,
μικροβιακών μολύνσεων, βαρέων μετάλλων, καθώς και υπολειμμάτων από φυτοφάρμακα.

Παράγοντες που επηρεάζουν
την ποιότητα των φρούτων

       Οι παράγοντες αυτοί συνοψίζονται σε
γενετικούς (ποικιλία, υποκείμενο), περιβαλλοντικούς, καλλιεργητικούς και σε
μετασυλλεκτικούς χειρισμούς.

-         
Γενετικοί Ο
γονότυπος (ποικιλία) είναι ο κυριότερος παράγοντας καθορισμού της
ποιότητας  ενώ το υποκείμενο συμβάλλει με
την αλληλεπίδραση στην ποικιλία, την ικανότητα πρόσληψης των θρεπτικών
στοιχείων και την προσαρμοστικότητα στο έδαφος.

-         
Περιβαλλοντικοί Ο
φωτισμός και η θερμοκρασία κατά την ανάπτυξη και ωρίμανση του καρπού ελέγχουν
το χρωματισμό, την περιεκτικότητα σε σάκχαρα, το ρυθμό ανάπτυξης και το χρόνο
ωρίμανσης. Οι βροχές, ο άνεμος, το χαλάζι και η ρύπανση της ατμόσφαιρας μπορεί
να επηρεάσουν την εμφάνιση και τη θρεπτική αξία των καρπών. Ο τύπος του
εδάφους, η γονιμότητα, η οργανική ουσία και η αλατότητα επίσης επιδρούν στην
ποιότητα των καρπών.

-         
Καλλιεργητικές
τεχνικές Η καλή τροφοδοσία με νερό (ικανοποιητικό πότισμα), η ποιότητα του
νερού, το κλάδεμα, το αραίωμα των καρπών, η λίπανση και η εφαρμογή των
φυτοφαρμάκων επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα.

-         
Ο τρόπος και ο
χρόνος συλλογής που σχετίζεται με τα στάδια ανάπτυξης και ωριμότητας του
καρπού.

-         
Μετασυλλεκτικοί
χειρισμοί Οι συνθήκες συντήρησης (θερμοκρασία, σχετική υγρασία, συνθήκες
ατμόσφαιρας), η διάρκεια της συντήρησης, η εφαρμογή χημικών ουσιών για
επιμήκυνση της συντήρησης μπορούν όλα να επηρεάσουν την ποιότητα.

-         
Η λίπανση
Η παρουσία 1,5 - 2,0% οργανικής ουσίας στο έδαφος και μια ισορροπημένη
λίπανση αζώτου - καλίου (12-15 κιλά/στρέμμα για κάθε στοιχείο) είναι σημαντικοί
παράγοντες βελτίωσης της ποιότητας των βερικόκων. Αντίθετα η λίπανση φωσφόρου
δεν επηρεάζει την ποιότητα. Υπερβολική λίπανση αζώτου μείωσε κατά 8-10% τα
ολικά σάκχαρα και καθυστέρησε την ωρίμανση. Τροφοπενία αζώτου αντίθετα
προκάλεσε πρώιμη ωρίμανση και μικρούς καρπούς. Δοσολογία αζώτου 15
κιλά/στρέμμα  αύξησε κατά 20% το βάρος
των καρπών, μείωσε τα ολικά φαινολικά κατά 40% και τα ολικά σάκχαρα κατά 10% σε
σύγκριση με τη δοσολογία 8 κιλά/στρέμμα. Λίπανση καλίου (12 κιλά/στρέμμα)  αύξησε τα ολικά σάκχαρα κατά 10% και βελτίωσε
το χρωματισμό των καρπών. Αυξομείωση
των πιο πάνω δόσεων γίνεται ανάλογα με 
την παραγωγή και τις αναλύσεις εδάφους - φύλλων.

Η λίπανση αζώτου να
γίνεται σε δυο δόσεις:

α) Το Φεβρουάριο 1/3 έως
2/3.  β) Τον Απρίλιο το υπόλοιπο.

Το πότισμα. Η ικανοποίηση των αναγκών σε νερό συμβάλλει στην υψηλή
ποιότητα των καρπών. Υπερβολικό πότισμα ή έλλειψη νερού μπορεί να επηρεάσει
αρνητικά την ποιότητα των καρπών. Γι' αυτό οι πραγματικές ανάγκες σε νερό καλής
ποιότητας πρέπει να υπολογίζονται όσο το δυνατό με ακρίβεια.

Το κλάδεμα. Το σωστό ή κανονικό κλάδεμα συμβάλλει στη βελτίωση της
ποιότητας γιατί μειώνει το φορτίο (τους καρπούς) του δένδρου, αυξάνει το έκθεση
στον ήλιο των καρπών, ανανεώνει τους καρποφόρους βλαστούς και μειώνει τις
προσβολές από ασθένειες και εχθρούς.

Το αραίωμα των καρπών. Με το αραίωμα επιτυγχάνεται μείωση των
καρπών που προκαλεί μείωση του ανταγωνισμού μεταξύ τους με αποτέλεσμα την
βελτίωση της ποιότητας των καρπών όπως: Αύξηση του μέσου βάρους, αύξηση των
ολικών σακχάρων,και μείωση της οξύτητας του χυμού.

Τρόποι αραιώματος:

-         
α) Κύρια με τα χέρια β) Με χημικές ουσίες όπως το ΝΑΑ
(Ναφθαλινοξικό οξύ σε δοσολογία 12-100 ppm  ή 12-100
γραμμάρια/τόνο).

Αφαίρεση του 30% των καρπών (με
τα χέρια) 25 ημέρες μετά την πλήρη άνθηση έδωσαν τα καλύτερα αποτελέσματα στη
ποιότητα των καρπών χωρίς μείωση της συνολικής παραγωγής. Ανάλογα αποτελέσματα
βρέθηκαν και με ψεκασμό ΝΑΑ.

-         
Η ποικιλία
Στη βερικοκιά όπως και στα άλλα οπωροφόρα δένδρα η ποικιλία έχει αποδειχθεί ότι
είναι πρωταρχικός παράγοντας καθορισμού της ποιότητας. Το σχήμα, το μέγεθος, η
περιεκτικότητα σε σάκχαρα, η οξύτητα και άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά διαφέρουν
σημαντικά από ποικιλία σε ποικιλία.

-         
Το υποκείμενο
επηρεάζει την ποιότητα των καρπών με την αλληλεπίδραση εμβολίου-υποκειμένου,
την ικανότητά του για πρόσληψη των θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος, την
προσαρμοστικότητα στο έδαφος και το περιβάλλον γενικότερα καθώς και την αντοχή
του ή όχι σε ασθένειες και εχθρούς.

-  Το σχήμα του δένδρου - ο φωτισμός των
καρπών  Σε πειράματα σύγκρισης μεταξύ
του κυπελλοειδούς σχήματος και σχήματος Υ
στη ποικιλία Τίρυνθας, το σχήμα Υ αύξησε
την παραγωγή κατά 40% με μια μικρή μείωση στο μέγεθος των καρπών και η ωρίμανση
ήταν πιο πρώιμη. Καρποί εκτιθέμενοι στον ήλιο είχαν υψηλότερο ποσοστό ολικών
σακχάρων και καλύτερο χρωματισμό, το ίδιο συνέβη με τους καρπούς του σχήματος Υ.

-        
Η θέση
των καρπών πάνω στο δένδρο Έρευνα σε 4 ποικιλίες έδειξε ότι οι καρποί πάνω
σε λογχοειδή ήταν μεγαλύτερου μεγέθους από αυτούς των μακρών βλαστών. Αντίθετα,
οι καρποί των μακρών βλαστών είχαν υψηλότερες τιμές σακχάρων. Καρποί πάνω σε
λογχοειδή μεγάλης ηλικίας ήταν μειωμένης γλυκύτητας από αυτούς των νεαρών
λογχοειδών. Καρποί σε βλαστούς με μεγάλη κάμψη είχαν λιγότερα σάκχαρα.

-        
 

-        
Οι κυριότερες Ελληνικές ποικιλίες βερικοκιάς.

ΥΠΕΡΠΡΩΙΜΟ
ΠΟΡΟΥ (ΜΑΡΙΝΗ)

Προήλθε από τυχαίο σπορόφυτο και
καλλιεργείται κύρια στον Πόρο. Είναι υπερπρώϊμο
με εποχή ωρίμανσης το 1ο 10ήμερο Μαΐου. Ο καρπός έχει μέτριο
μέγεθος, σχήμα σφαιρικό και φλοιό λευκοκίτρινο. Η σάρκα είναι λευκοκίτρινη,
πολύ γλυκιά και καλής γεύσης. Τα δένδρα μπαίνουν νωρίς σε καρποφορία αλλά είναι ευαίσθητα στη Sharka.

ΤΣΑΟΥΛΙ

Πολύ
πρώιμη ποικιλία, ωριμάζει τέλη Μαΐου και καλλιεργείται κύρια στην Αττική. Ο
καρπός είναι μικρού μεγέθους, σχήματος σφαιρικού. Ο φλοιός και η σάρκα είναι
λευκοκίτρινου χρώματος. Σάρκα πολύ γλυκιά και καλής γεύσης.

ΠΡΩΙΜΟ ΤΙΡΥΝΘΑΣ

Προήλθε από
τυχαίο σπορόφυτο. Ο καρπός είναι κυλινδρικός και το χρώμα του είναι ανοιχτό
πορτοκαλί. Η σάρκα είναι χρώματος πορτοκαλί, με υψηλή συνεκτικότητα και λεπτή
υφή. Ωριμάζει αρχές Ιουνίου και είναι πολύ
παραγωγική. Η μεγάλη ευπάθεια στην ίωση Sharka.

ΤΥΡΒΗ-1

Κατάγεται από
την Ελλάδα και προήλθε από την διασταύρωση (Veecot x Πρώιμο Τίρυνθος) που έγινε στο Ι.Φ.Δ.Ν το 1991. Είναι πρώιμη ποικιλία και αυτογόνιμη.

Ο καρπός είναι
στρογγυλός και ο φλοιός του έχει χρώμα κίτρινο. Η σάρκα είναι κίτρινη,
συνεκτική με λεπτή υφή. Ωριμάζει το πρώτο
δεκαήμερο του Ιουνίου. Σαν δένδρο χαρακτηρίζεται από μεγάλη ζωηρότητα και
πλαγιόκλαδη βλάστηση. Η παραγωγικότητα της είναι πολύ μεγάλη, γι'αυτό
χρειάζεται αραίωμα. Παρουσιάζει ανθεκτικότητa
στην Sharka. Προορίζεται και για κονσερβοποίηση.

ΤΥΡΒΗ-2

Η ποικιλία
αυτή έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με την Τύρβη-1 αλλά διαφέρει μόνο στο χρώμα. Η
Τύρβη-2 έχει λίγο πιο έντονο πορτοκαλί και προς αποφυγή σύγχυσης την ονομάζουν
και Δαναΐς.

NIOBH

Προήλθε από διασταύρωση
(Stark
Early Orange x
Μπεμπέκου), που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων της Νάουσας
(ΙΦΔΝ) το 1989. Είναι πρώιμη (1ο δεκαήμερο του Ιουνίου), παραγωγική και αυτογόνιμη. Ο καρπός
είναι μεγάλος σε μέγεθος και έχει σχήμα στρογγυλό. Ο φλοιός έχει χρώμα
πορτοκαλί με κόκκινο επίχρωμα στο (30-40%). Η σάρκα είναι πορτοκαλί, μέτριας
συνεκτικότητας, μετρίως γλυκιά και λεπτής υφής. Ανθεκτική στη Sharka.

ΝΟΣΤΟΣ

Διασταύρωση (Veecot x Μπεμπέκου) (Ι.Φ.Δ), όψιμη, αυτογόνιμη. Καρπός στρογγυλός με χρώμα
φλοιού πορτοκαλί. Σάρκα ανοιχτού πορτοκαλί, συνεκτική, λεπτής υφής.

Ωριμάζει το 2ο
10ρο Ιουνίου. Ανθεκτική στη Sharka.
Καρποί ανθεκτικοί σε μεταφορές,

κατάλληλοι και για βιομηχανική επεξεργασία.

ΝΗΡΗΙΣ

Κατάγεται από
την Ελλάδα και προήλθε από τη διασταύρωση {(Stark Early Orange x Πρώιμο Τίρυνθος) x Μπεμπέκου} που έγινε στο Ι.Φ.Δ.Ν το 1991. Είναι όψιμη ποικιλία και αυτογόνιμη. Ο καρπός έχει σχήμα στρογγυλό. Το χρώμα της επιδερμίδας
είναι ανοιχτό πορτοκαλί με κόκκινο επίχρωμα στην ηλιαζόμενη πλευρά. Η σάρκα
έχει ανοιχτό πορτοκαλί χρώμα, με καλή γεύση, μέτριας συνεκτικότητας και καλή
υφή. Ωριμάζει κατά τα τέλη του Ιουνίου. Σαν δένδρο χαρακτηρίζεται από μεγάλη
ζωηρότητα και πλαγιόκλαδη βλάστηση. Η παραγωγικότητά
της είναι υψηλή και παρουσιάζει ανθεκτικότητα
στην  ίωση Sharka.
Επίσης είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στο ελληνικό περιβάλλον.

ΝΕΡΑΙΔΑ

Κατάγεται από
την Ελλάδα και προήλθε από τη διασταύρωση (Μπεμπέκου x NJA2) που έγινε στο Ι.Φ.Δ.Ν. Είναι ανθεκτική στην ίωση Sharka και
ωριμάζει στα μέσα Ιουνίου. Ο καρπός
είναι εύγευστος, στρογγυλός, γυαλιστερός, με κόκκινο επίχρωμα στην επιφάνεια,
απαιτητική σε ψύχος και κατάλληλη για ημιορεινές περιοχές.

ΜΠΕΜΠΕΚΟΥ

Προέκυψε από
μεταλλαγή οφθαλμού βερικοκιάς (άγνωστης ποικιλίας) που επισημάνθηκε από τον
παραγωγό Μπεμπέκο στην περιοχή της Ασίνης της Αργολίδας κατά τη δεκαετία του
1950. Ο καρπός είναι μεγάλος σε μέγεθος και στρογγυλός. Ο φλοιός είναι ανοιχτός
κίτρινος. Η σάρκα είναι κίτρινη, συνεκτική με ευχάριστη γεύση και ελαφρώς
αρωματική. Ωριμάζει το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου. Σαν δένδρο χαρακτηρίζεται
ζωηρό με πλαγιόκλαδη βλάστηση. Είναι
πολύ παραγωγική αλλά και πάρα πολύ ευαίσθητη στη Sharka. Συνήθως προορίζεται για βιομηχανική
μεταποίηση αλλά και για νωπή κατανάλωση.

ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

Προήλθε από
τυχαίο σπορόφυτο. Είναι όψιμη ποικιλία και ωριμάζει το 3ο 10ήμερο του Ιουνίου. Ο  καρπός έχει μέτριο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό
έως ελαφρά πλακέ. Ο φλοιός έχει χρώμα κίτρινο με κόκκινο επίχρωμα στη πλευρά
που το βλέπει ο ήλιος. Η σάρκα είναι ανοικτοκίτρινη, μαλακή, πολύ γλυκιά,
αρωματική και άριστης γεύσης. Είναι κατάλληλη για νωπή κατανάλωση και αποξήρανση. Σαν δένδρο είναι μεσοπρώιμης
άνθησης, πλαγιόκλαδο, πολύ παραγωγικό
αλλά ευαίσθητη στη Sharka.

Οι
κυριότερες ξένες ποικιλίες βερικοκιάς

TOMCOT

Προέλευση: ΗΠΑ διασταύρωση (Rival x PA 63-265). Πρώιμη ωριμάζει το 1ο 10ρο Ιουνίου.
Αυτογόνιμη. Καρπός με μέτριο μέγεθος ωοειδής-κυλινδρικός. Φλοιός με
χρώμα πορτοκαλί και κόκκινο επίχρωμα (30%). Σάρκα πορτοκαλί, συνεκτική, γλυκιά,
υπόξινη και αρωματική. Πολύ παραγωγική
και πρώϊμης άνθησης και με γρήγορη
είσοδο σε καρποφορία. Η συμπεριφορά στην ίωση sharka μελετάται.

EARLY BLUSH Ή AURORA

Εισήλθε στην
Ελλάδα από την Ιταλία με το όνομα 'Aurora'. Πρώιμη, μερικώς αυτογόνιμη,
επικονιαστές Νιόβη, Tomcot.
Ο καρπός έχει σχήμα σφαιρικό, ελαφρώς συμπιεσμένο. Η σάρκα είναι πορτοκαλί, με
μικρή συνεκτικότητα, μετρίως γλυκιά

Ωριμάζει κατά
το δεύτερο δεκαήμερο του Μαΐου. Aνθεκτική στην ίωση Sharka, μεγάλες απαιτήσεις σε
ψύχος.

ΝΥΜΦΑ

Κατάγεται από
την Ιταλία (Quardi x
Πρώιμο Τίρυνθος). Πολύ πρώιμης ανθοφορίας, αυτογόνιμη.
Πρώιμης ωρίμανσης (τέλη Μαΐου) και παραγωγική. Μεγάλης ευπάθειας στην ίωση Sharka. Ο καρπός είναι
στρογγυλός, με ανοικτό κίτρινο χρώμα φλοιού.

Η σάρκα είναι
κίτρινη, μέτρια συνεκτική, γλυκιά.

SADUNSKA

Η ποικιλία
αυτή κατάγεται από το Ιράν και είναι άγνωστη η γενετική καταγωγή της. Πρόκειται
για πρώιμη ποικιλία που ωριμάζει τέλη
Μαΐου και είναι ανθεκτική στην ίωση Sharka. Ο καρπός είναι
μεγάλος σε μέγεθος, στρογγυλός και με κόκκινο επίχρωμα που καλύπτει το 30-40 %
περίπου της επιφάνειας.

HARCOT

Κατάγεται από
τον Καναδά, μεσοπρώιμη, αυτοασυμβίβαστη
και χρειάζεται σταυρεπικονίαση. Καρπός μεγάλος, ωοειδής. Φλοιός με
πορτοκαλί και έντονο ελκυστικό κόκκινο επίχρωμα. Σάρκα σκούρα πορτοκαλί,
γλυκιά, αρωματική. Η συμπεριφορά της στην Sharka είναι ανεκτική;

Απαιτητική σε ψύχος για τη διακοπή του
ληθάργου.

ORANGERED

Κατάγεται από
τις ΗΠΑ, μεσοπρώιμη, αυτοασυμβίβαστη.
Καρπός μεγάλος, κυλινδρικός. Φλοιός έντονα πορτοκαλί με κόκκινο επίχρωμα (40%).
Η σάρκα έντονα πορτοκαλί, γευστική, λεπτής υφής. Ωριμάζει το 2ο 10ρο του
Ιουνίου. Απαιτητική σε ψύχος για τη
διακοπή του ληθάργου

GOLDRICH

Κατάγεται από
ΗΠΑ, όψιμη, αυτοασυμβίβαστη. Καρπός
μεγάλος, κυλινδρικός. Ο φλοιός με έντονο πορτοκαλί χρώμα. Σάρκα πορτοκαλί,
συνεκτική και υπόξινη.

Ωριμάζει το 2ο
10ρο Ιουνίου. Είναι ανθεκτική στη Sharka.

SOLEDANE

Πρόκειται για
ποικιλία που κατάγεται από την Γαλλία, αλλά είναι άγνωστη η γενετική καταγωγή
της. Ο καρπός είναι στρογγυλός, με βαθιά χαρακτηριστική ραφή. Το χρώμα του
φλοιού είναι ανοικτό πορτοκαλί με κόκκινο επίχρωμα στην ηλιαζόμενη επιφάνεια
του. Ωριμάζει το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου και είναι ανθεκτική στην ίωση Sharka.

NJA2

Η ποικιλία NJA2 κατάγεται από τις ΗΠΑ
και δημιουργήθηκε από τη διασταύρωση (Morden 604 x Morden
604) που έγινε στο Πανεπιστήμιο Rutgers
του New Jersey.
Ο καρπός είναι μετρίου μεγέθους με σχήμα ωοειδές κυλινδρικό. Το χρώμα του
φλοιού είναι ανοιχτό πορτοκαλί με κόκκινο επίχρωμα στην ηλιαζόμενη πλευρά του
καρπού. Ωριμάζει το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου και είναι ανθεκτική στην ίωση Sharka.

Πίνακας 1. Υπολογισμός των αναγκών νερού
ποτίσματος σε καλλιέργεια ενήλικων δένδρων βερικοκιάς από Μάρτιο μέχρι
Οκτώβριο   (mm)

Πίνακας 2. Τιμές των 3 κύριων θρεπτικών
στοιχείων σε φύλλα βερικοκιάς (% ξηρής ουσίας φύλλων

 Σταύρος ΒέμμοςΑναπληρωτής Καθηγητής,
Διευθυντής Εργαστηρίου ΔενδροκομίαςΓεωπονικό Πανεπιστήμιο
Αθηνών

                                                                                               15/12/2014

"Tί λίπασμα να βάλω στις ελιές μου".

Η απάντηση στο πολύ δύσκολο αυτό ερώτημα απαιτεί γνώση από το γεωπόνο , εμπειρία και παρατηρητικότητα από τον παραγωγό και στοιχεία αναλύσεων εδάφους ή φύλλων.   Στο σημερινό αφιέρωμα σε λίγες γραμμές θα προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μία σειρά.     Τι χρειάζεται η ελιά: Η ελιά όπως κάθε φυτό χρειάζεται λίπανση κάθε χρόνο  . Η ποσότητα λιπάσματος , ο τύπος λιπάσματος και ο χρόνος εφαρμογής καθορίζονται μετά από μελέτη πάρα πολλών παραγόντων (καλλιεργητικοί, οικονομικοί, ψυχολογικοί κ.λ.π.) .  Γενικά η ελιά απαιτεί κυρίως τα πιο κάτω λιπαντικά στοιχεία: ΑΖΩΤΟ (Ν): Το στοιχείο που χρειάζεται σε μεγάλες ποσότητες και κάθε χρόνο. Η ελιά αντιδρά σχεδόν πάντα θετικά στη σωστή και επαρκή λίπανση με άζωτο. Είναι ίσως το στοιχείο με τη μεγαλύτερη ποσοτικά έλλειψη στην καλλιέργεια της ελιάς

 ΕΠΙΔΡΑΣΗ Ν: Ευνοεί τη βλάστηση ,την καρπόδεση, την ανάπτυξη του καρπού και γενικά την εν γένει ανάπτυξη του φυτού. Το άζωτο (Ν) ως στοιχείο κυκλοφορεί σε πολλές μορφές.
Παράδειγμα λιπασμάτων: Θειική αμμωνία (21% Ν), νιτρική αμμωνία (34% Ν), ουρία (46% Ν) κ.α.
ΠΟΣΟΤΗΤΑ Ν: Από βιβλιογραφική ανασκόπηση φαίνεται ότι για τις συνθήκες της Κρήτης χορήγηση 800 φρ. - 1000 γρ. καθαρού αζώτου/ δέντρο/έτος (πρδ. 4,5 κιλά θειική αμμωνία ή 3 κιλά νιτρική ή 2 κιλά ουρία ) είναι αρκετή αν και στην πράξη χορήγηση μεγαλύτερων από τις παραπάνω ποσότητες είχαν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα.
Σε μακροχρόνια πειράματα που έχουν λάβει χώρα στο Ινστιτούτο Υποτροπικών Φυτών και Ελιάς Χανίων βρέθηκε ότι χορήγηση 800γρ. Ν/δέντρο/έτος αύξησε την παραγωγή από 51,8%-105,63% σε σχέση με τις ελιές που δε λιπάνθηκαν καθόλου με Ν. 
Περίοδος
εφαρμογής:
Πολύ κρίσιμες περίοδοι κατανάλωσης αζώτου από το δέντρο είναι:
1. Από την έναρξη σχηματισμού νέας βλάστησης  (Φεβρουάριο - Μάρτιο) έως και την καρπόδεση (Μάιο)
2. Στάδιο ξυλοποίησης ενδοκαρπίου (τέλη Ιουλίου-αρχές Αυγούστου για τις συνθήκες της Κρήτης).
Τις παραπάνω περιόδους η ελιά πρέπει να είναι επαρκώς εφοδιασμένη με άζωτο.
Πρακτικές
συμβουλές:
Μην κοιτάτε μόνο το όνομα του λιπάσματος αλλά κυρίως ελέγξτε τι περιέχει % από το κάθε στοιχείο.
Το κόστος σακιού δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι το κόστος ανά μονάδα.  
Μην λιπαίνετε χωρίς τη γνώμη τεχνικού γεωπόνου.
Να κάνετε όποτε είναι δυνατόν ανάλυση εδάφους - σας γλιτώνει από άσκοπες λιπάνσεις άρα και άσκοπα έξοδα.
Mην ξεχνάτε: Οι τρεις αριθμοί που αναγράφονται πάνω στις συσκευασίες των λιπασμάτων αναγράφουν την επί τοις εκατό (%) περιεκτικότητά τους στα τρία στοιχεία (άζωτο, φώσφορος, κάλιο ) . Παράδειγμα το λίπασμα "δεκαπεντάρι" δηλαδή λίπασμα με σύνθεση 11-15-15 περιέχει: 11% άζωτο, 15% φώσφορο, 15% κάλιο = 41% σύνολο λιπαντικών μονάδων.  

   ΦΩΣΦΟΡΟΣ (Ρ): Η ελιά γενικά δεν καταναλώνει φώσφορο σε μεγάλες ποσότητες και δεν αντιδρά πάντα στην προσθήκη του στοιχείου αυτού. Στην Κρήτη παρατηρούνται πολύ σπάνια φαινόμενα έλλειψης φωσφόρου. Γενικά προσθήκη Ρ στην ελιά συνίσταται να γίνει μετά από ανάλυση εδάφους ή εναλλακτικά συστήνεται να προστίθεται με φειδώ (πρδ. 10-20 μονάδες Ρ2Ο5 ανά στρέμμα  κάθε 3-4 έτη) . Μην ξεχνάμε και το υψηλό κόστους αγοράς του .

ΚΑΛΙΟ (Κ) : Παλαιότερα υπήρχε η άποψη ότι η ελιά δεν χρειάζεται να λιπαίνεται με κάλιο διότι 'το κάλιο το παράγει το έδαφος' . Σήμερα έχει αποδειχθεί ότι το κάλιο είναι απαραίτητο κυρίως τις χρονιές όπου αναμένουμε παραγωγή (βεντέμα). Το κάλιο είναι σημαντικό στοιχείο για την ελαιογέννεση δηλαδή την επί τοις εκατό (%) περιεκτικότητα σε λάδι του ελαιοκάρπου. Επίσης το κάλιο καθιστά το φυτό πιο ανθεκτικό σε μυκητολογικές παθήσεις, την ξηρασία και τον παγετό. Κάθε 100 κιλά ελαιοκάρπου απομυζούν από το έδαφος περίπου 1000γρ. καλίου (Κ2Ο). Το κάλιο πρέπει να προστίθεται σε ικανοποιητικές ποσότητες κάθε χρόνο το πολύ κάθε δύο χρόνια.
ΠΟΣΟΤΗΤΑ Κ: Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η ποσότητα του καλίου που μπορεί να προστεθεί ανά δέντρο τη χρονιά που αναμένουμε παραγωγή είναι από 500 γρ. - 1000 γρ. Κ2Ο / παραγωγικό δέντρο πρδ.  1- 2 κιλά θειικού καλίου ( 50% Κ2Ο) / δέντρο.
Προσοχή : Στους αρδευόμενους ελαιώνες μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάλιο και υπό μορφή νιτρικού (46% Κ2Ο) ή υδατοδιαλυτού θειικού καλίου (50% Κ2Ο) με υδρολίπανση, την περίοδο σκλήρυνσης του ενδοκαρπίου (κουκούτσι), περί τα τέλη Ιουλίου για τις συνθήκες της Κρήτης με ποσότητα 0,5-1,0 κιλό / δέντρο. Με την παραπάνω τεχνική επιτυγχάνεται τόσο βελτίωση της περιεκτικότητας του καρπού σε λάδι όσο και μείωση του φαινομένου της παρενιαυτοφορίας.

ΒΟΡΙΟ: (Β) Ιχνοστοιχείο ή αλλιώς μικροστοιχείο το οποίο έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια πολλά προβλήματα στην άνθηση, καρπόδεση και γενικά στη συνολική παραγωγή της ελιάς. Έλλειψη Βορίου (Β) παρατηρείται τόσο σε νεαρά όσο και σε αιωνόβια δέντρα. Πολλές χλωρώσεις (κιτρινίλες) που παρατηρούνται στα δέντρα σε κορυφαία φύλλα οφείλονται σε έλλειψη Βορίου (Β). Μεγάλη έλλειψη από το στοιχείο αυτό μπορεί να προκαλέσει ακόμα και ξήρανση μικρών ή και μεγαλύτερων κλάδων και να οδηγήσει σε πλήρη ακαρπία. Συνίσταται να προστίθεται είτε στη βασική λίπανση με μορφή βόρακα (250-500γρ. δέντρο) , είτε ως συστατικό βασικής λίπανσης με  περιεκτικότητα του λιπάσματος σε βόριο έως 0,6% Επίσης μπορεί να προστεθεί και με ψεκασμό την περίοδο της άνθησης - καρπόδεσης. Το στάδιο αυτό (άνθηση-καρπόδεση ) είναι το πιο κρίσιμο στάδιο κατανάλωσης βορίου.

ΠΑΡΕΝΙΑΥΤΟΦΟΡΙΑ

Είναι το φαινόμενο όπου ενώ το ελαιόδεντρο βρίσκεται σε πλήρη καρποφορία (βεντέμα) και παράγει ικανοποιητικά, την επόμενη χρονιά παρατηρείται απότομα πτώση της παραγωγής που δεν οφείλεται σε παθολογικά ή σε κλιματολογικά αίτια Το φαινόμενο είναι πιο έντονο σε μη ποτιστικούς ελαιώνες. Μείωση της έντασης του φαινόμενου της παρενιαυτοφορίας μπορεί να γίνει με κατάλληλες τεχνικές κλαδέματος και λίπανσης από τον παραγωγό. Συνοπτικά:

Α. ΚΛΑΔΕΜΑ : Τα ενήλικα δέντρα πρέπει κάθε χρόνο να κλαδεύονται μέτρια (καθάρισμα) γιατί:
• Το κλάδεμα ευνοεί την παραγωγή νέας καρποφόρας βλάστησης.
• Αφαιρούνται όλοι οι ξηροί και μη καρποφόροι βλαστοί που είναι αποτέλεσμα σκιάσεως.
• Περιορίζονται οι διαστάσεις του δέντρου και αυξάνεται ο φωτισμός.
Πρέπει να γίνεται αφαίρεση λαίμαργων βλαστών κυρίως από εσωτερικό της κόμης του δέντρου και ανανέωση στις παραγωγικές ποδιές περιφερειακά με αφαίρεση όλων των ξερών βλαστών.
Εποχή κλαδέματος: Αμέσως μετά τη συλλογή του ελαιοκάρπου και πριν την έναρξη έκπτυξης της νέας βλάστησης . Μην ξεχνάτε:
• Στις πυκνοφυτεμένες ελιές (λιγότερο από 7 x 7 ) δεν είναι λύση το αυστηρότερο κλάδεμα. Το μόνο που μπορεί να αυξήσει την παραγωγή στην περίπτωση αυτή είναι η εκρίζωση μερικών δέντρων.
• Το ξύλο είναι η μεγάλη ¨αποθήκη¨ της ελιάς. Πριν κλαδέψετε ξύλο να είστε σίγουροι ότι δεν μπορείτε να το αποφύγετε (πρδ. όπως στο κλάδεμα ανανέωσης) .
• Μετά το κλάδεμα να γίνεται πάντα ένας ψεκασμός με χαλκούχο σκεύασμα. Έτσι δεν αυξάνεται η προσβολή από τους γνωστούς όγκους - καρκινώματα και προστατεύεται το δέντρο από πολλά άλλα προβλήματα.
Β. ΛΙΠΑΝΣΗ
Παρά το γεγονός ότι η καλλιέργεια της ελιάς είναι τόσο ανεπτυγμένη και αποδίδει γενικά καλή πρόσοδο στον παραγωγό είναι ίσως η λιγότερο ¨λιπασμένη¨ καλλιέργεια. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Μετά από χρόνιες παρατηρήσεις μπορούμε να κάνουμε τις παρακάτω ενδεικτικές προτάσεις για αρδευόμενους ελαιώνες με μέση παραγωγή 50-80 κιλά καρπού/δέντρο :
1. Βασική λίπανση με κάλιο, βόριο και φώσφορο (ανά 3-4 έτη ο φώσφορος) την περίοδο Νοεμβρίου-τέλη Δεκεμβρίου,
2. Επιφανειακή λίπανση με άζωτο την περίοδο από τέλη Ιανουαρίου-αρχές Μαρτίου,
3. Διαφυλλικός ψεκασμός με βόριο και άζωτο προανθικά,
4. Διαφυλλικός ψεκασμός με βόριο και κάλιο στο τέλος της καρπόδεσης,
5. Υδρολίπανση με άζωτο αμέσως μετά την καρπόδεση,
6. Υδρολίπανση με νιτρικό ή θειικό κάλιο περί τα μέσα- τέλη Ιουλίου,
7. Υδρολίπανση με άζωτο αρχές Σεπτεμβρίου,
Σύνολο μονάδων / δέντρο / έτος : Ν :1350 γρ , P2O5 : 200 γρ. , K2O : 960 γρ. 
Κόστος : Για όλες τις παραπάνω λιπάνσεις ενδεικτικό κόστος αγοράς λιπασμάτων είναι λιγότερο από 3euro / δέντρο (1,2Kgr ελαιολάδου). Εάν το κόστος ή τα συνακόλουθα έξοδα (εργατικά-άρδευση κ.λ.π.) των παραπάνω είναι πολλά μπορεί εναλλακτικά να γίνουν μόνο οι εφαρμογές 1,2,3,6 που κρίνονται πιο απαραίτητες με σύνολο κόστους από 2,0-2,2 euro. Ας μην ξεχνάμε ότι σήμερα το μέσο σύνηθες κόστος λίπανσης / ενήλικο δέντρο είναι 1,2-2,5 euro / δέντρο.
Με άξονα τις παραπάνω ενδεικτικές τεχνικές και πάντα σε συνεργασία με το γεωπόνο μπορεί ο καλλιεργητής να αναμένει μία σταδιακή αύξηση της απόδοσης των ελαιοδέντρων και ταυτόχρονα σταδιακή μείωση του φαινόμενου της παρενιαυτοφορίας ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο, κατά το δυνατό, οικονομικό αποτέλεσμα.                                                                                                                                                                                                                           
 Πηγή www.patris.gr O Λεωνίδας Γρύλλος είναι γεωπόνος ΓΠA

// Η βερικοκιά //

Οι νέες φυτεύσεις θα πρέπει να γίνονται σε περιοχές μειωμένου κινδύνου μόλυνσης από την ίωση sharka, με την προϋπόθεση ότι τα δενδρύλλια να είναι πιστοποιημένα.

Γι' αυτό και προτεραιότητα των παραγωγών αποτελεί η επιλογή της σωστής ποικιλίας.
Και μπορεί η βερικοκιά από γεωγραφικής άποψης να είναι ευρέως διαδεδομένη, δεν είναι όμως δενδροκομικά σημαντική παντού, παρά μόνο σε περιοχές με πολύ ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές συνθήκες. Θεωρείται συχνά είδος ανθεκτικό στην ξηρασία, διότι δεν είναι απαιτητικό σε ατμοσφαιρική υγρασία, αλλά ευαίσθητο στην εδαφική.
Οι νέες φυτεύσεις βερικοκιάς θα πρέπει να γίνονται σε περιοχές μειωμένου κινδύνου μόλυνσης από την ίωση sharka. Τα δενδρύλλια πρέπει να είναι πιστοποιημένα και απαλλαγμένα από εχθρούς και ασθένειες.
Οι ποικιλίες της βερικοκιάς είναι αυτογόνιμες και γι' αυτό δεν χρειάζονται επικονιάστριες ποικιλίες.
Προσοχή απαιτείται, επίσης, από τους καλλιεργητές στην περίπτωση όψιμων ανοιξιάτικων παγετών, οι οποίοι αν συμπέσουν με την πρώιμη ανθοφορία της βερικοκιάς μπορεί να προκαλέσουν τεράστεια μείωση της παραγωγής. Γι' αυτό και εδώ το μυστικό έγγυται στη σωστή επιλογή ποικιλίας.
Η διάρθρωση των ποικιλιών βερικοκιάς, στηρίζεται κυρίως στην ποικιλία Μπεμπέκου, που καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη έκταση στη χώρα μας και συμμετέχει με το 80% περίπου στη συνολική παραγωγή βερίκοκων. Η ίδια ποικιλία τροφοδοτεί και τις βιομηχανίες μεταποίησης.
Άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι πρωιμότερες της Μπεμπέκου, Υπερπρώιμο Πόρου και Πρώιμο Τίρυνθος και η οψιμότερη αυτής Harcot. Τα τελευταία χρόνια άρχισαν να καλλιεργούνται, σε κατάλληλες περιοχές των νομών Ημαθίας και Πέλλας, οι πρώιμες ποικιλίες Aurora και Orange Red, καθώς και επιλεγμένα υβρίδια του Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δέντρων, ανθεκτικά στην ίωση sharka.
Πιο αναλυτικά, η ποικιλία Primaris® IPS 1314 είναι νέα, με εξαιρετικά χαρακτηριστικά, άρωμα, γεύση, εμφάνιση και ανθεκτική στους χειρισμούς των καλλιεργητών.
Η Primaya® IPS 1594 είναι ποικιλία με μεγάλες αγρονομικές ικανότητες, όσον αφορά το μέγεθος και την παραγωγικότητα και προσαρμόζεται σε όλες τις ζώνες παραγωγής.
Η ποικιλία Faralia® IPS 1.2.85 με ικανοποιητικό μέγεθος και υψηλή παραγωγικότητα, ωριμάζει την ίδια εποχή με τη Bergeron και προσαρμόζεται καλά σε διάφορες περιοχές.
Η Farely® IPS 1.9.16 είναι ποικιλία με πολύ υψηλή παραγωγικότητα με τους κατάλληλους επικονιαστές, εξαιρετικό σχήμα και όψη καρπού για την εποχή που ωριμάζει, μηδενικής ευαισθησίας στους χειρισμούς. Προσαρμόζεται σε όλες τις ζώνες παραγωγής.
Η ποικιλία Farbaly® IPS 2.4.37 παρουσιάζει εξαιρετικά χαρακτηριστικά για την εποχή ωρίμανσης και για τις περιοχές που προσαρμόζεται. Για να πετύχουμε την καλύτερη ποιότητα στον καρπό, είναι επιτακτική ανάγκη να μην επισπεύσουμε τη συγκομιδή.
Η Farhial® IPS 2.4.58 είναι ποικιλία με εξαιρετικά χαρακτηριστικά για την εποχή ωρίμανσης της.
Η ποικιλία Fardao® IPS 2.3.81 είναι αυτογόνιμη, με εξαιρετικά χαρακτηριστικά για την εποχή ωρίμανσης της και υψηλή παραγωγικότητα. Οι καρποί έχουν σφιχτή σάρκα και πολύ όψιμη ωρίμανση.
Η ποικιλία Bora® δημιουργήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια της Ιταλίας, με δικαιοπάροχο την C.R.P.V., ωριμάζει μαζί με την ποικιλία Τίρυνθος, έχει εξαιρετικά χαρακτηριστικά και υψηλή παραγωγικότητα.
Οι καρποί της έχουν σφιχτή σάρκα, πολύ καλό μέγεθος και είναι η πιο ανθεκτική ποικιλία στον ιό της σάρκας.
Πιο αναλυτικά, οι ποικιλίες που ζητά η αγορά είναι οι εξής:
● Πρώιμες ποικιλίες: Υπερπρώιμου Πόρου (στις θερμότερες, μη παγετόπληκτες και κατάλληλες περιοχές της  Πελοποννήσου), Πρώιμο Τίρυνθος, NINFA, Διαμαντοπούλου και Μπεμπέκου σε ξηροθερμικές, μη παγετόπληκτες περιοχές της χώρας.
● Μέσης εποχής: Λαΐς, αυτογόνιμη, παραγωγική, με άριστα ποιοτικά χαρακτηριστικά καρπού.
● Όψιμες ποικιλίες: Νόστος, Νεφέλη και Νηριής, με ωρίμανση τέλος Ιουνίου, αυτογόνιμες, παραγωγικές, με πολύ καλή ποιότητα καρπού.
● Από τις σύγχρονες προστατευμένες (Breeder's Rights) ποικιλίες βερικοκιάς πιο γνωστές είναι οι Bora®, Fardao®, Farely®, Farbaly®, Faralia®, Primaris®, Primaya®, Farhial®.
● Ποικιλίες για περιοχές μακριά από παλαιούς μολυσμένους από την ίωση Sharka oπωρώνες και προστατευμένες από παγετούς: Τύρβη, Δαναΐς, Χαριέσσα και Νεράϊδα. Πρόκειται για ποικιλίες πρώιμες στην ωρίμανση, αυτογόνιμες, αρκετά παραγωγικές και με υψηλής ποιότητας καρπό.

 // Η ΑΧΛΑΔΙΑ  //

Από τις πρώιμες ποικιλίες προτιμώνται οι Κοντούλες , που όμως δεν είναι ανθεκτικές στο βακτηριακό κάψιμο, καθώς και οι ποικιλίες Coscia και Santa Maria.

Από τις ποικιλίες μέσης εποχής συνιστώνται, τα Κρυστάλλια (Τσακώνικη) και η B.C. Williams (με ενδιάμεσο εμβολιασμό) και από τις φθινοπωρινές οι Abate Fetel, Highland και Conference.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι η καλλιέργεια της αχλαδιάς πρέπει να αποφεύγεται σε περιοχές με αυξημένη ατμοσφαιρική υγρασία, λόγω της ασθένειας του βακτηριακού καψίματος.

Επίσης πρέπει να αναφερθεί ότι η επικονιάστρια ποικιλία επιλέγεται με βάση την εμπορικότητά της και την ποσότητα της γύρης που παράγει.

Όπως αναφέρουν οι γεωπόνοι, τα υποκείμενα πρέπει να επιλέγονται σύμφωνα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής και τις ανάγκες που δημιουργεί η επιλογή της εγκατάστασης του οπωρώνα όσον αφορά τη ζωηρότητα.

Κρύο χειμώνα, ζεστό καλοκαίρι
Η αχλαδιά αποδίδει πολύ καλά σε περιοχές με ζεστά καλοκαίρια. Η ποιότητα και η γεύση των αχλαδιών είναι ανώτερη σε φυτείες με νότια ή νοτιοδυτική έκθεση. Πρέπει να αποφεύγονται περιοχές με υγρά και ζεστά καλοκαίρια επειδή το κλίμα αυτό ευνοεί τηνανάπτυξη της ασθένειας του βακτηριακού καψίματος. Ακόμη πρέπει να αποφεύγεται η χρήση ποικιλιών με πρώιμη άνθηση σε περιοχές με ανοιξιάτικους παγετούς.

Βέβαια από την άλλη η καλλιέργεια θέλει και αρκετό χειμερινό ψύχος καθόσον απαιτεί περίπου 1.000 ώρες με θερμοκρασία κάτω από -7οC, η οποία όμως δεν θα πρέπει να πέφτει άτω από -25οC. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται και στους όψιμους ανοιξιάτικους παγετούς, καθώς η αχλαδιά ανθίζει σχετικά νωρίς την άνοιξη. Αρχίζει να καρποφορεί μετά το 4ο με 6ο έτος από την εγκατάσταση του οπωρώνα, ανάλογα με την ποικιλία και το υποκείμενο. Η παραγωγική ζωή της αχλαδιάς κυμαίνεται στα 30 με 40 χρόνια.

14/1/2014

ΑΜΠΕΛΙΑ : ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΞΥΛΟΥ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΛΑΔΕΜΑΤΟΣ

• Η εργασία του κλαδέματος να γίνεται προς το τέλος του χειμώνα-αρχές άνοιξης με ξηρό

καιρό, σε μέρες χωρίς βροχή, άνεμο και παγετό.

• Τυχόν πρέμνα που έχουν επισημανθεί, από το περασμένο καλοκαίρι, να είναι μολυσμένα από

ασθένειες του ξύλου, να αφήνονται να κλαδευτούν τελευταία. (Ίσκα: κιτρίνισμα των φύλλων

ανάμεσα από τα νεύρα και μάρανση έως ξήρανση της μιας πλευράς ή ολόκληρου του φυτού,

Ευτυπίωση: καχεκτική βλάστηση της μιας πλευράς ή καθολική.)

• Να αποφεύγονται κατά το δυνατόν οι μεγάλες τομές κλαδέματος. Όπου δεν είναι εφικτό

να αποφύγουμε τις μεγάλες τομές, να επικαλύπτετε την πληγή με ένα προστατευτικό τομών

(πάστα) που πρέπει να εφαρμόζεται (με πινέλο) αμέσως μετά το κλάδεμα (εντός 24 ωρών).

• Να απολυμαίνονται τα εργαλεία κλαδέματος με καθαρό οινόπνευμα ή διάλυμα χλωρίνης

10%. Η απολύμανση να γίνεται τακτικά, αν είναι δυνατόν πριν το πέρασμα στο επόμενο πρέμνο

και οπωσδήποτε αν κατά τις τομές παρατηρήθηκαν ύποπτα συμπτώματα ασθενειών ξύλου.

• Στα προσβεβλημένα πρέμνα μπορεί να γίνεται προσπάθεια ανασχηματισμού με τομές (10

εκατοστά) κάτω από το προσβεβλημένο ξύλο, που θα γίνονται μετά από διαδοχικές

απολυμάνσεις του πριονιού προσπαθώντας να αποκαλύψουμε το υγιές ξύλο. Αν δεν είναι δυνατόν

να γίνει ανασχηματισμός το ασθενές πρέμνο να ξεριζώνεται. Γενικά πρέπει να αφαιρούνται οι

ξερές κληματίδες, βραχίονες ή και ολόκληρα πρέμνα που εμφάνισαν προσβολή ώστε να

μειώσουμε το μόλυσμα στον αμπελώνα.

• Τα προσβεβλημένα κούτσουρα, (ξύλο μεγαλύτερο των 2 ετών) κορμοί, βραχίονες και τα

πρέμνα που εκριζώνονται πρέπει να καταστρέφονται με φωτιά από όλους τους

αμπελουργούς.

Αν δεν γίνει προστασία των μεγάλων πληγών με εφαρμογή πάστας με πινέλο, θα μπορούσε

να γίνει ένας ψεκασμός, με ένα εγκεκριμένο για την καλλιέργεια χαλκούχο σκεύασμα, μόνον

εφόσον ο ψεκασμός δύναται να εφαρμοστεί αμέσως μετά την εργασία του κλαδέματος. Για τις

υπόλοιπες ασθένειες του Αμπελιού οι ψεκασμοί αυτή την εποχή δεν έχουν καμία

αποτελεσματικότητα.